یکی از مشکلات طاقت‌فرسایی که بسیاری از بانوان با آن روبرو هستند سندروم پیش از قاعدگی یا همان علائم قبل از دوران عادت ماهانه است.
رفتارهای طوفانی پیش از قاعدگی برای اولین بار توسط بقراط توصیف گردید، بقراط نشانه‌ها را به‌شتاب خون برای رها شدن از حفره رحم نسبت داد.
این تعریف تا سال 1930 که برای اولین بار اصطلاح سندروم تنش پیش از قاعدگی توسط رابرت فِرانک مطرح گردید کماکان رایج بود. فِرانک از تجربیات 15 زن که گزارش‌هایی مبنی بر ناآرامی، تحریک‌پذیری، میل شدید به تسکین خود از طریق تمارض را داشتند، استفاده نمود. فِرانک افزایش استروژن را علت این علائم دانست و سرچشمه تنش پيش از قاعدگی را علل هورمونی دانست.
او معتقد بود که این زنان دچار رنج و عذاب شدیدی هستند و بی‌پروا پرخاشگری میکنند. گاه مرتکب اعمال ناشايست میگردند، آن‌ها خشم خودشان را بروز میدهند و به دنبال آن احساس میکنند که ضربه‌ی آگاهانه‌ای به همسر و خانواده‌شان وارد نموده‌اند و به‌خوبی میدانند که وضعیت و اعمال آن‌ها غیرقابل‌تحمل است، ليكن طی یک یا دو ساعت بعد از شروع جریان خون قاعدگی، کاملاً از اين تنش‌ها رهایی مییابند.
دکتر کاترینا دالتون اولین کلینیک سندروم پيش از قاعدگی را در لندن تأسیس نمود و برای اولین بار اصطلاح سندروم پیش از قاعدگی را در مقاله‌ای به کاربرد، اعلام نمود که هر علامت یا شکایت فیزیکی یا روانی که به‌طور منظم درست پیش از شروع عادت ماهانه یا طی اولین روزهای قاعدگی بروز نمايد، سندروم پيش از قاعدگی ناميده میشود. مشروط بر اینکه در روزهای ديگر چرخه قاعدگی اين علائم يا شكايات مشهود نباشد.
برای سندروم پيش از قاعدگی قريب به 150 علامت برشمرده‌اند؛ و شیوع آن را بیش از 80 درصد دانسته‌اند، ليكن علائم و نسبت شيوع در گروه‌های قومی مختلف، متفاوت است.
علائم سندروم پيش از قاعدگی متنوع هستند و به‌طورکلی شامل موارد زیر است:
- درد بدن (سردرد، گرفتگی عضلانی، خستگی)
- احتباس آب (افزایش وزن و تورم و دردناک شدن پستان‌ها)
- خلق منفی (افسردگی، گریه کردن، احساس تنهایی، استرس و اضطراب عصبانیت، قطع روابط اجتماعی و عاطفی و تحریک‌پذیری)
- واکنش‌های خودكار (عرق سرد، سرگیجه، غش‌وضعف)
- تغییرات رفتاری (کاهش کارآیی، دشواری تمرکز، کاهش هماهنگی حرکتی، گیجی)
- حالت جسمانی (احساس خفگی، درد قفسه سینه، احساس صدای زنگ درگوش‌ها، نقطه کور در میدان بینایی، تاری دید، گزگز و احساس مورمورشدن)
- کم‌اشتهایی و پراشتهایی
بروز نشانه‌های سندروم پيش از قاعدگی هيچ‌گاه در دو فرد يكسان نيست. هر زنی از یک سلسله نشانه‌های ویژۀ خود رنج میبرد که نیاز به معالجه‌ای مخصوص به خود نیز دارد.
باگذشت بیش از 70 سال، كه از انجام تحقيقات پزشکی و روانشناسی و ارائه فرضیه‌های متعددی در خصوص سبب‌شناسی تجارب پیش از قاعدگی میگذرد ليكن سبب‌شناسی و پاتوفيزيولوژی سندروم پيش از قاعدگی تاكنون ناشناخته باقی مانده است. البته فرضیه‌های متعددی دراین‌باره وجود دارد که در کتاب « سندروم پیش از قاعدگی» توضیح داده‌شده‌اند .
عوامل تشدیدکننده‌ی این سندروم:
- دریافت کافئین بالا
- استرس
- افزایش سن
- سابقه افسردگی
- مصرف تنباکو
- تاریخچه خانوادگی ابتلا به سندروم پيش از قاعدگی
- زنانی که هنگام افسردگی دچار عوارضی مانند فشارخون بالا شده باشد.
- زنانی که هنگام قاعدگی درد و گرفتگی ماهیچه‌ای ندارند و یا اگر دارند شدت آن کم است.
- زنانی که در برنامه غذایی خود از مواد قندی و نمک زیاد استفاده میکنند.
- زنانی که به‌طور مرتب ورزش نمی‌کنند.
- زنانی که سبک زندگی آن‌ها با فشار روانی یا استرس زیاد همراه است.
اما درمان و راه‌های پیشگیری از آن چیست؟
اگرچه عوارض این سندروم که به‌صورت دوره‌ای در زندگی زنان رخ میدهد، معمولاً قابل‌درمان میباشند؛ ليكن در بسیاری از جوامع آگاهی كافی نسبت به این موضوع وجود نداشته و در مواردی نیز باوجود اطلاعات نسبی، بسیاری از زنان به‌جای برخورد صحیح و سعی در درمان، به دنبال حذف آن از واقعیت زندگی خود میباشند.
به‌طورکلی درمان سندروم پیش از قاعدگی باید شامل یک برنامه جامع متشکل از آموزش، مشاوره و حمایت روان‌شناختی، ورزش، ارزیابی تغذیه‌ای و مداخلات دارویی (در صورت لزوم) باشد.
گام اول در درمان این است که مراجع و درمانگر هر دو متقاعد شوند که مشکل موجود ماهیت دوره‌ای دارد. در حال حاضر تنها روشی که برای تشخیص این سندروم وجود دارد تقویم قاعدگی است. تقویم خاصی وجود ندارد که بر بقیه انواع برتری داشته باشد و بیشتر از آن‌ها قابل‌قبول باشد.
هدف، تشخیص یک مشکل تكرارشونده دوره‌ای در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی است که با روند کار یا شیوه زندگی فرد تداخل دارد و به دنبال آن شروع یک دوره کاملاً عاری از علامت است. بهترين زمان برای برقراری ارتباط محکم بین مراجع و درمانگر و ارائه حداکثر آموزش ممکن به وی همين دوره است.
ثبت آینده‌نگر علائم علاوه بر تشخیص، جنبه درمانی نیز دارد تا جایی كه حتی زنانی که با علائم شدید پیش از قاعدگی مراجعه کرده‌اند پس از اطمینان بخشی از دوره‌ای بودن علائم به ميزان فراوان بهبود میيابند.
نظر به اینکه تشخیص سندروم پيش از قاعدگی و اختلال ملال پيش از قاعدگی هر دو احتیاج به ثبت آینده‌نگر دارند منطقی است که در آغاز درمان طی دو ماه ثبت علائم به‌صورت روزانه انجام شود.
درمان‌های غیر دارویی و دارویی سندروم پيش از قاعدگي و اختلال ملال پيش از قاعدگی:
- مکمل کلسیم (1200 میلی‌گرم در روز در دو دوز منقسم)
- تریپتوفان (6 گرم از زمان تخمک‌گذاری تا خونریزی ماهيانه)
- رژیم غذایی
- محدود نمودن نمک
- محدود نمودن کافئین
- محدود نمودن الکل
- درمان‌های حمایتی
- درمان شناختی – رفتاری
آنچه خواندید گزیده ای بود از کتاب «سندروم پیش از قاعدگی» که برای کمک به بانوان عزیز نوشته‌شده است.
علائم ذکرشده عمومی نیست و در هر فرد متفاوت است. چنانچه احساس میکنید مبتلابه این سندروم هستید میتوانید این کتاب را مطالعه کنید تا به شناخت و درک صحیح از آن برسید و به پزشک بانوان مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.