نوجوانان بیشتر در معرض خطر هستند
تحقیقات پژوهشگران و گزارشهای تحقیقی نشان می‌دهد که انواع جرم‌ها، فساد، اعتیاد در بین جوانان و نوجوانان زیادتر از دیگر اقشار سنی است .
اکنون در پاره‌ای از جوامع به‌ظاهر پیشرفته، ناهنجاری های جوانان و نوجوانان به‌صورت یک مشکل عظیم اجتماعی درآمده است. با پذیرش بی‌بندوباری در هر زمینه‌ای، این‌گونه جوامع درخطر هراس اجتماعی قرارگرفته‌اند.
در نوجوانان نیز همچون کودکان شایع‌ترین مشکلات و نابهنجاری‌ها عبارت‌اند از دروغ‌گویی، دزدی، پرخاشگری، ترس و نگرانی، تقلب، کم‌رویی و گوشه‌گیری، تیک عصبی، ناخن جویدن، لکنت زبان و غیره. قابل‌ذکر است علاوه بر موارد ذکرشده، باید فرار از منزل یا مدرسه، اعتیاد، خودکشی، افسردگی را نیز اضافه کنیم.
ناهنجاری های رفتاری غالباً نتیجۀ علت یا عللی است که باعث به وجود آمدن رفتارهای نابهنجار در فرد می‌شود و تا زمانی که علت مشکل را شناسایی نکنیم، هرگز نمی‌توانیم مشکل را حل نماییم؛
علت ناهنجاری های رفتاری در نوجوانان
علل و عوامل بزهکاری و ناهنجاریهای رفتاری مثل اعتیاد ، فرار از خانه و مدرسه ، دزدی ، خودکشی و … در نوجوان و جوانی را می‌توان به علل زیر دسته بندی کرد :
الف ) علل و عوامل طبیعی مثل زلزله ، سیل و طوفان که باعث بی‌خانمانی و بی‌سامانی نوجوان شده است .
ب ) علل و عوامل خانوادگی مثل خشونت ، طلاق ، تبعیض بین فرزندان ، بی‌سوادی والدین .
ج ) علل و عوامل فرهنگی که شامل تفاوتهای فرهنگی و اعتقادی ، نظام ارزشی و روش تربیتی مختلف، نگرشها و تلقیات مختلف از زندگی .
د ) علل و عوامل اقتصادی که شامل تنگدستی و فقر اقتصادی ناشی از بهره‌کشی، تبعیض ، بیکاری ، مهاجرت و آوارگی و یا در مقابل رفاه اقتصادی .
ه ) علل و عوامل اجتماعی که شامل بی عدالتی ها ، نابرابریهای اجتماعی ، شکاف طبقاتی و تبعیضات ناروای سیاسی و اجتماعی می‌شود .
بی برنامه بودن مهم ترین عامل ناهنجاری
یکی دیگر از مهم‌ترین عواملی که زمینه‌ساز انحرافات و کج‌روی‌های نوجوانان می‌شود اوقات فراغت وسیع و بی‌برنامه بودن آن‌هاست.
دنیس گیبور، یکی از محققانی که درزمینۀ اوقات فراغت دانش‌آموزان و نوجوانان مطالعات زیادی را انجام داده است می‌گوید : “انسان آن‌قدر که با سختی‌ها و مشکلات می‌تواند کنار بیاید و شرایط را بپذیرد، قادر نیست با اوقات فراغت وسیع و بی‌برنامه مواجه شود.”
اوقات فراغت، فرصتی به نوجوان می‌دهد تا انرژی‌هایش را آزاد کند و به خلاقیت و خود شکوفایی نائل شود ولیکن درصورتی‌که این فرصت‌ها به هرز رود و نتواند نوجوان را به مشغولیت برانگیزد، زمینه‌ساز انحرافات و کج‌روی‌های او خواهد بود.
با توجه به اینکه جامعه ما جوان است پس برای جلوگیری از بزهکاری نوجوانان و جوانان لازم است به راهکارهای زیر توجه کرد
پیشگیری و رفع ناهنجاری در نوجوانان
سعی کنید تا با نوجوانان به گفتگو بنشینید و فاصله خود را با نوجوانان کمتر کنید و روابط قوی‌تری از نظر عاطفی و روحی با فرزندانتان به وجود بیاورید؛ زیرا هرچهقدر روابط آن‌ها با شما صمیمی‌تر باشد، به علت آرامش و امنیت روانی که دارند کمتر در معرض انجام این ناهنجاری‌ها قرار میگیرند.
کاهش یافتن نظارت اخلاقی، قدرت مذهبی و وجدان انسانی در نوجوانان عاملی است که باعث می‌شود دفاع اخلاقی نوجوانان در برابر انحرافات به حداقل رسیده و موجب گرایشهای انحرافی و ناهنجاری در آن‌ها شود، پس هراندازه که نوجوانان پایبند گرایشهای اخلاقی و مذهبی باشند، کمتر به این‌گونه گرایش‌ها پاسخ می‌دهند .
والدین و مربیان باید سعی کنند به‌منظور آنکه نوجوانان در رویارویی با فراز و نشیب‌ها تعادل خود را از دست نداده و منفعل نشوند، تحلیلهایی را به نوجوانان ارائه دهند تا با تکیه بر آن‌ها بتوانند نسبت به مسائل و اتفاقاتی که در اطرافشان به وقوع می‌پیوندد، موضع صحیحی را اتخاذ نمایند و بر آن‌ها احاطه یابند.
فقر و قدرت اقتصادی پایین، کم شدن قدرت خرید و تورم فزاینده، باعث بروز شکافهای اقتصادی بین طبقه محروم و طبقه مرفه می‌شود، که اینها نیز عواملی هستند که باعث نگرانی و بیم نوجوانان شده و در صورت ضعیف بودن باورهای دینی و مذهبی و اخلاقی نوجوان، او را به‌سوی انحرافات و بحرانهای اخلاقی سوق می‌دهند.
باید توجه داشت که تجمل‌گرایی و لوکس گرایی و عدم قدرت خرید کافی نیز در بسیاری از موارد عامل دزدی، سرقت مسلحانه و جرائم دیگر است که این عامل خود نیز می‌تواند بستر مساعدی برای ارتکاب جرائم و بزهکاری نوجوانان باشد.
در شرایطی که کودک و نوجوان در اثر شکستهای پی‌درپی، خود را کاملاً بیچاره و بدبخت و تنها احساس می‌کند، باید با ابراز همدردی به یاری او برخاست و مانع از متلاشی شدن شخصیت او و رسیدن به مرحله نومیدی کامل گردید، پس لازم است همیشه یار و یاور فرزند خود باشید. وقتی نگرانی، ناراحتی و اضطراب را در نوجوانان مشاهده کردید، در آغاز با او همدردی کنید و به‌تدریج جویای علت اضطرابش شوید .
-باید توجه داشته باشید که فشارهای روانی در دوران نوجوانی ممکن است عاملی باشد که جلوه آن را در ناخن جویدن ، رفتار عصبی ، حالت بی اعتمادی و احساس ناکامی در نوجوان مشاهده نمائید .
برای از بین بردن یاس در نوجوانان باید به تقویت زمینه اعتقاد ایمانی نوجوانان بپردازید و به او درس واقع بینی ، صبر و مقاومت بدهید و او را به پائین آوردن انتظاراتش تشویق نمائید و آیات الهی را به او نشان دهید.
-نوجوان و جوان را از جایگاه رفیع و ارزشمندی که نزد خدا دارند مطلع کنید چرا که در ترغیب و تشویق آنان نسبت به مسائل اخلاقی و مذهبی نقش تعیین کننده ای دارد .
با پاداش در رفتار مطلوب و پاداش ندادن در برابر رفتار نامطلوب احساس امنیت بیشتری به نوجوانان بدهید .
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.